Хөрөнгө оруулагчид компанийн санхүүгийн үзүүлэлтүүдийг үнэлэхдээ олон тооны харьцааны үзүүлэлтийг ашигладаг. Эдгээрээс хамгийн чухал нь нэгж хувьцааны орлого (EPS) болон ногдол ашгийн өгөөж (Dividend Yield) юм. Эдгээр үзүүлэлтүүд нь тухайн компанийн хувьцаа хэр үнэ цэнэтэй, хэр ашигтай байгааг тодорхойлоход тусалдаг.
10.1 – Нэгж Хувьцааны Орлого (EPS)
Нэгж хувьцааны орлого (Earnings Per Share – EPS) нь тухайн компани нэг ширхэг энгийн хувьцаандаа хэдий хэмжээний цэвэр ашиг ногдуулж байгааг илэрхийлдэг үзүүлэлт юм. Энэ нь компанийн ашигт ажиллагааг хэмжих үндсэн үзүүлэлтүүдийн нэг юм.
📝 Тооцоолол
EPS-ийг тооцоолохдоо компанийн цэвэр ашгаас давуу эрхтэй хувьцааны ногдол ашгийг хасаад, үлдсэнийг нь зах зээл дээр эргэлдэж буй энгийн хувьцааны тоонд хуваана.
|
|
| :— |
| $\text{Нэгж Хувьцааны Орлого (EPS)} = \frac{\text{Цэвэр ашиг} – \text{Давуу эрхтэй хувьцааны ногдол ашиг}}{\text{Эргэлтэд байгаа энгийн хувьцааны дундаж тоо}}$ |
🔍 Ач Холбогдол
-
Ашигт Ажиллагааны Хэмжүүр: EPS нь тухайн компанийн бизнесийн үр ашиг, чадавхийг харуулдаг гол үзүүлэлт тул хөрөнгө оруулагчид үүнийг бусад компаниудтай харьцуулахдаа ашигладаг.
-
Өсөлт: EPS-ийн өсөлт нь компани жилийн хугацаанд цэвэр ашгаа амжилттай нэмэгдүүлж, хувьцаа эзэмшигчдийн хувьд илүү үнэ цэнэ бий болгож байгааг илтгэнэ.
-
Үнэлгээ: EPS нь Үнэ/Орлого (Price/Earnings – P/E) харьцааг тооцоолоход ашиглагддаг бөгөөд энэ нь хувьцааны ханш хэр өндөр (эсвэл хямд) үнэлэгдэж байгааг дүгнэх боломжийг олгодог.
10.2 – Ногдол Ашгийн Өгөөж (Dividend Yield)
Ногдол ашгийн өгөөж (Dividend Yield) нь компанийн жилд төлсөн нэгж хувьцаандаа ногдох ногдол ашгийг (Dividend Per Share – DPS) тухайн хувьцааны зах зээлийн ханшинд харьцуулсан хувь хэмжээг илэрхийлдэг. Энэ нь хөрөнгө оруулагчийн хувьцаа эзэмшсэнийхээ хариуд бэлнээр хүлээж авах орлогын өгөөжийг харуулдаг.
📝 Тооцоолол
Ногдол ашгийн өгөөжийг тооцохдоо нэгж хувьцаанд ногдох ногдол ашгийн дүнг хувьцааны одоогийн ханшинд хуваана.
|
|
| :— |
| $\text{Ногдол Ашгийн Өгөөж (\%)} = \left(\frac{\text{Нэгж хувьцаанд ногдох ногдол ашиг (DPS)}}{\text{Нэгж хувьцааны зах зээлийн ханш}}\right) \times 100\%$ |
🔍 Ач Холбогдол
-
Орлогын Эх Үүсвэр: Өгөөжийн хувь нь хувьцааг эзэмшсэний хариуд олж болох шууд орлогыг хэмждэг. Өндөр өгөөжтэй хувьцаа нь тогтмол орлого хүсдэг хөрөнгө оруулагчдад (жишээлбэл, тэтгэврийн сан) илүү сонирхолтой байдаг.
-
Харьцуулалт: Та энэ үзүүлэлтийг бусад хөрөнгө оруулалтын хэрэгслүүдтэй (жишээлбэл, хадгаламжийн хүү, бондын өгөөж) харьцуулж, хөрөнгөө хаана байршуулах хамгийн ашигтайг дүгнэж болно.
-
Төлөвшлийн Үзүүлэлт: Өндөр, тогтвортой ногдол ашгийн өгөөжтэй компаниуд нь ихэвчлэн төлөвшсөн, тогтвортой ашигтай ажилладаг компаниуд байдаг.
💡 Дүгнэлт: Хөрөнгө Оруулалтын Шийдвэр
Эдгээр үзүүлэлтүүдийг хамтад нь ашигласнаар хөрөнгө оруулалтын илүү зөв шийдвэр гаргах боломжтой.
| EPS (Нэгж Хувьцааны Орлого) | Ногдол Ашгийн Өгөөж (Dividend Yield) | |
| Харуулж буй зүйл | Компанийн нэгж хувьцаа хэр ашиг олж байна (санхүүгийн чадавх). | Хөрөнгө оруулагчид хэр их бэлэн мөнгө буцаан авч байна (орлогын чадавх). |
| Гол Хэрэглээ | Компанийн өсөлт, үнэлгээг дүгнэх. | Тогтмол орлогын эх үүсвэрийг дүгнэх. |
-
Өндөр EPS, Бага Өгөөж: Компани их ашиг олж байгаа ч ихэнх ашгаа компани дотроо (өсөлтөд) дахин хөрөнгө оруулж байна. Энэ нь хурдацтай өсөж буй (growth stock) компаниудын шинж юм.
-
Тогтвортой EPS, Өндөр Өгөөж: Компани тогтвортой ашигтай ажиллаж, ихэнх ашгаа ногдол ашиг болгон хувьцаа эзэмшигчдэд тарааж байна. Энэ нь төлөвшсөн компаниудын (value stock) шинж юм.
