1. Санхүүгийн Тайлангууд – Үндсэн Танилцуулга

0
3

Компанийн бодит үнэ цэнийг тодорхойлохын тулд бид түүний санхүүгийн эрүүл мэндийг судлах шаардлагатай. Үндсэн шинжилгээний бүх өгөгдөл нь компанийн Санхүүгийн Тайлангуудаас олддог.

Санхүүгийн тайлан нь компанийн үйл ажиллагаа, санхүүгийн байдлыг тоон үзүүлэлтээр илэрхийлсэн албан ёсны бүртгэл юм.

1.1 – Үндсэн Санхүүгийн Гурван Тайлан

Компаниуд улирал болон жилийн эцэст бэлтгэдэг үндсэн гурван чухал тайлан байдаг.

Shutterstock

 

Тайлангийн Нэр Монгол Нэр Илэрхийлэх Зүйл Хугацаа
Balance Sheet Балансын Тайлан Компанийн санхүүгийн байдал (Актив, Өр, Өмч) тодорхой нэг өдөр Тогтсон агшин
Income Statement Орлого Үр Дүнгийн Тайлан Компанийн үйл ажиллагааны үр дүн (Ашиг/Алдагдал) тодорхой хугацааны туршид Нэг улирал / Нэг жил
Cash Flow Statement Мөнгөн Гүйлгээний Тайлан Компанид мөнгө хаанаас орж, хаашаа гарч байгааг тодорхой хугацааны туршид Нэг улирал / Нэг жил

1.2 – Балансын Тайлан (Balance Sheet)

Балансын Тайлан нь компанийн актив, өр төлбөр, эзэмшигчдийн өмч гэсэн гурван үндсэн хэсгээс бүрддэг бөгөөд нягтлан бодох бүртгэлийн үндсэн тэнцэтгэл дээр суурилдаг:

$$\text{Актив} = \text{Өр Төлбөр} + \text{Эзэмшигчдийн Өмч}$$

  • Актив (Assets): Компанид өмчлөгддөг бөрөөд ирээдүйд эдийн засгийн үр өгөөж өгөх зүйлс. (Жишээ нь: Бэлэн мөнгө, Тоног төхөөрөмж, Байшин барилга).

  • Өр Төлбөр (Liabilities): Компанийн бусдад төлөх үүрэг. (Жишээ нь: Банкны зээл, Ханган нийлүүлэгчдэд өгөх өр).

  • Эзэмшигчдийн Өмч (Shareholders’ Equity): Актив ба Өр Төлбөрийн зөрүү. Компанийг татан буулгахад хувьцаа эзэмшигчдэд ноогдох хөрөнгө юм. (Жишээ нь: Хувьцаат Капитал, Хуримтлагдсан ашиг).

Зорилго: Компанийн санхүүгийн тогтвортой байдлыг үнэлэх. Өр төлбөр нь өмчөөсөө хэр их байна вэ?

1.3 – Орлого Үр Дүнгийн Тайлан (Income Statement)

Орлого Үр Дүнгийн Тайлан нь компанийн тодорхой хугацаанд хэрхэн ажиллаж, ашигтай эсвэл алдагдалтай ажилласныг харуулдаг.

$$\text{Орлого (Revenue)} – \text{Зардал (Expenses)} = \text{Цэвэр Ашиг (Net Income)}$$

  • Борлуулалтын Орлого (Revenue): Компанийн үндсэн үйл ажиллагаанаас олсон нийт мөнгө.

  • Борлуулсан Бараа Материалын Өртөг (COGS): Бараа, бүтээгдэхүүнийг үйлдвэрлэхэд шууд гарсан зардал.

  • Нийт Ашиг (Gross Profit): Борлуулалтын орлогоос COGS-ийг хассан дүн.

  • Үйл Ажиллагааны Ашиг (Operating Profit/EBIT): Нийт ашгаас удирдлагын болон борлуулалтын бусад зардлыг хассан дүн.

  • Цэвэр Ашиг (Net Income): Бүх зардлууд, татвар, хүүг хассаны дараа үлдсэн, хувьцаа эзэмшигчдэд ноогдох эцсийн ашиг юм.

Зорилго: Компанийн ашигт ажиллагаа болон орлогын өсөлтийг үнэлэх.

1.4 – Мөнгөн Гүйлгээний Тайлан (Cash Flow Statement – CFS)

Мөнгөн Гүйлгээний Тайлан нь Орлого Үр Дүнгийн Тайлангаас ялгаатай нь зөвхөн бэлэн мөнгөний хөдөлгөөнийг хянадаг. Ашиг нь бүртгэлийн аргаас хамааран мөнгөн биш байх тохиолдол гардаг тул CFS нь компанийн бодит мөнгөний эрүүл мэндийг илүү үнэн зөв харуулдаг.

CFS нь гурван үндсэн хэсэгтэй:

  1. Үндсэн Үйл Ажиллагааны Мөнгөн Гүйлгээ (CFO): Бараа бүтээгдэхүүн худалдах, үйлчилгээ үзүүлэхээс олсон мөнгө.

  2. Хөрөнгө Оруулалтын Үйл Ажиллагааны Мөнгөн Гүйлгээ (CFI): Үндсэн хөрөнгө (үйлдвэр, тоног төхөөрөмж) худалдах, авахтай холбоотой мөнгөний хөдөлгөөн.

  3. Санхүүгийн Үйл Ажиллагааны Мөнгөн Гүйлгээ (CFF): Зээл авах, төлөх, хувьцаа гаргах, ногдол ашиг тараахтай холбоотой мөнгөний хөдөлгөөн.

Зорилго: Компани орлогоо мөнгө болгож чадаж байна уу? Өрөө төлөх, ногдол ашиг тараах чадвар хангалттай юу?

ХОЛБООТОЙИлүү ихийг

ХАРИУ ҮЛДЭЭХ

Please enter your comment!
Please enter your name here