Хөрөнгө оруулалтын шинжилгээний арга барилууд (ТА ба Суурь Шинжилгээ) нь “Юуг худалдаж авах/худалдах вэ?” гэсэн асуултад хариулдаг бол, Эрсдэлийн Удирдлага нь “Хэзээ, хэр хэмжээгээр арилжаа хийж, хэрхэн хамгаалах вэ?” гэсэн асуултад хариулдаг. Энэ нь амжилттай хөрөнгө оруулагч байхын үндэс юм.
6.1 – Эрсдэлийн Үр Ашигтай Удирдлага
1. Алдагдлыг Хязгаарлах (Stop-Loss)
Stop-Loss (SL) буюу Алдагдлыг Хязгаарлах Захиалга нь хөрөнгө оруулалтын үнэ тодорхой түвшинд хүрэх үед таны хувьцааг автоматаар худалдах урьдчилан тогтоосон цэг юм.
-
Утга: $\text{SL}$ нь таныг их хэмжээний алдагдалд орохоос хамгаалдаг. Та арилжаа эхлэхээсээ өмнө хүлээн зөвшөөрч болох хамгийн их алдагдлыг тодорхойлно.
-
Хэрэглээ: Техникийн шинжилгээний Дэмжих Түвшнээс (Support Level) арай доогуур $\text{SL}$-ийг байрлуулдаг.
2. Байрлалын Хэмжээ (Position Sizing)
Нэг удаагийн арилжаанд хөрөнгийнхөө хэдэн хувийг эрсдэлд оруулахыг тооцоолох.
-
Зарчим: Ихэнх мэргэжлийн арилжаачид нэг удаагийн арилжаанд нийт капиталынхаа 1-2%-иас илүүг эрсдэлд оруулахгүй байх зарчмыг баримталдаг.
-
Утга: Хэрэв таны нийт хөрөнгө 10 сая ₮, та 1%-ийг эрсдэлд оруулахаар шийдсэн бол, нэг арилжаанд хамгийн ихдээ 100,000₮-ийн алдагдал хүлээнэ. Энэ нь хэд хэдэн дараалсан алдагдал хүлээсэн ч таныг зах зээлээс гарахаас хамгаална.
3. Эрсдэл ба Ашгийн Харьцаа (Risk/Reward Ratio – R:R)
$\text{R:R}$ харьцаа нь таны боломжит алдагдал (Risk) ба хүлээгдэж буй ашгийн (Reward) харьцааг хэмждэг.
-
Тооцоолол: Хэрэв та $100$₮ алдах эрсдэлтэй байрлал авч, $300$₮-ийн ашиг олохыг зорьж байвал $\text{R:R} = 1:3$ байна.
-
Зарчим: Амжилттай арилжаачин $\text{R:R}$ нь 1:2 эсвэл 1:3-аас дээш байрлалуудыг сонгодог. Учир нь, та $1:3$ харьцаатай арилжаанд хорин удаагийн оролдлогоос дөрөвхөн удаа зөв таамаглал хийсэн ч ($4 \times 300 = 1200\text{₮}$ ашиг, $16 \times 100 = 1600\text{₮}$ алдагдал) таны нийт алдагдал нь багасдаг.
6.2 – Портфолио Бүрдүүлэлт
Портфолио Бүрдүүлэлт нь эрсдэлийг бууруулах, ашгийг нэмэгдүүлэх зорилгоор хөрөнгийг төрөлжүүлэн хуваарилах үйл явц юм.
1. Актив Хуваарилалт (Asset Allocation)
Хөрөнгийг эрсдэлийн түвшин болон хугацаанаас хамааран өөр өөр ангилалд хуваах:
-
Хувьцаа (Stocks): Өндөр өгөөж, өндөр эрсдэл. (Урт хугацаанд тохиромжтой)
-
Бонд (Bonds): Бага өгөөж, бага эрсдэл. (Тогтвортой орлого олох, эрсдэлээ тэнцвэржүүлэхэд)
-
Бэлэн Мөнгө/Хуримтлал: Хамгийн бага эрсдэл. (Зах зээлийн боломжийг хүлээхэд)
Зарчим: Нас залуу байх тусмаа өндөр өсөлттэй (хувьцаа) ангилалд илүү их хөрөнгө хуваарилдаг.
2. Төрөлжүүлэлт (Diversification)
“Бүх өндөгөө нэг сагсанд бүү хий.”
-
Салбарын Төрөлжүүлэлт: Хөрөнгөө нэг салбарт (жишээ нь, зөвхөн уул уурхайд) төвлөрүүлэхгүй, харин санхүү, технологи, хүнс зэрэг өөр өөр салбарт хуваарилснаар, нэг салбар унах үед портфолиог хамгаална.
-
Газарзүйн Төрөлжүүлэлт: Зөвхөн Монголын зах зээлээс гадна олон улсын зах зээлд (бонд, ETF) хөрөнгө оруулах.
Та одоо Техникийн Шинжилгээ, Суурь Шинжилгээ, болон Эрсдэлийн Удирдлага гэсэн гурван үндсэн модулийг дуусгалаа.
